ABC odprowadzania spalin. Ciąg kominowy

Co to jest ciąg kominowy? Jakie są jego rodzaje? Jakie są przyczyny słabego ciągu? Jak można temu zaradzić?



Ciąg kominowy to pojęcie, z którym prawdopodobnie każdy użytkownik kominka lub pieca na paliwo stałe spotkał się niejednokrotnie podczas użytkowania. W skrócie, od tego, czy mamy poprawny ciąg kominowy w kominku, zależy, jak sprawnie dymy powstające na skutek spalania drewna zostaną usunięte z budynku do atmosfery. Odprowadzanie spalin z kominków i urządzeń na paliwa stałe dokonywane jest w zdecydowanej większości metodą grawitacyjną, czyli poprzez wykorzystanie naturalnego ruchu ciepłego powietrza ku górze (wyporu termicznego), dlatego też niezbędne jest dopilnowanie, by czynniki kreujące ciąg kominowy były w możliwie największym stopniu zapewnione.

Naturalny ciąg kominowy zależy od kilku czynników, między innymi:
- różnicy temperatur spalin i powietrza na zewnątrz budynku (naturalny wypór termiczny),
- wysokości komina i pola jego poprzecznego przekroju (wartość podciśnienia w przewodzie kominowym jest wprost proporcjonalna do obu tych zmiennych - im wyższy i szerszy komin – tym większa wartość ciągu kominowego),
- wiatru, który może powodować wytwarzanie dodatkowego podciśnienia w kominie lub, gdy jest opadający, cofać przepływ spalin z powrotem do budynku,
- konstrukcji komina (porowatość, przewężenia, uskoki, ocieplenie) oraz jego szczytu (położenie względem kalenicy),
- konstrukcji budynku (dachu) i usytuowania budynku względem drzew,
- ukształtowania terenu.

Podstawową przyczyną słabego ciągu kominowego jest niewłaściwa konstrukcja komina, jego zbyt mała wysokość lub zbyt mały przekrój poprzeczny. Panująca moda na budowanie niewysokich domów skutkuje tym, iż kominy nie osiągają optymalnych wysokości, która z praktycznego punktu widzenia powinna wynosić ok. 5 m. Kolejną przyczyną problemów jest niewłaściwe usytuowanie wylotu komina, co często powoduje powstawanie układów nadciśnienia ponad nim oraz tworzy ryzyko zawirowań opływającego dach wiatru.
Następny problem związany z kominem to jakość jego wykonania, im bardziej chropowata jest powierzchnia wewnętrzna komina (np. nierówno ułożone cegły, krzywizny), tym większe ryzyko słabego ciągu kominowego oraz jego pogarszania, gdyż sadze produkowane ze spalanego paliwa będą osadzać się na tych ściankach i zawężać przekrój komina (oraz zwiększać ryzyko bardzo niebezpiecznego zjawiska, jakim jest zapalenie sadzy w kominie).
Ogromnie ważną sprawą jest prawidłowo funkcjonująca wentylacja nawiewna do budynku, kominek to urządzenie o sporym apetycie na powietrze, warto więc w odpowiedni sposób zadbać, by nie miało ono problemów z dostaniem się do komory spalania, najlepiej za pomocą umieszczenia specjalnego przewodu nawiewnego w okolicach kominka lub nawietrzaka wmurowanego, na przykład, nad oknem.
Kolejną przyczyną niewłaściwego ciągu kominowego jest wiatr. Wiatry, zwłaszcza tzw. opadające, mogą powodować cofnięcie się spalin do budynku (tzw. ciąg wsteczny), następuje to w wyniku zawirowań wiatru prowadzących do powstawania stref nadciśnienia w okolicach komina, które znacząco utrudniają jego prawidłowe funkcjonowanie. Oczywiście, wiatr może być (i często jest) zdecydowanym sprzymierzeńcem ciągu kominowego – na przykład, wiatr boczny opływający komin (dodatkowo, jeśli jest ten wyposażony jest w nasadę kominową) powoduje powstanie podciśnienia w przewodzie kominowym, zwiększając znacząco ciąg.
W końcu, przyczyną braku ciągu w kominie może być jego temperatura, jeśli ciąg znacząco poprawia się po pierwszych kilkunastu minutach palenia, może to oznaczać, iż wszystko jest w porządku, a problemy z ciągiem to tylko kwestia zimnego komina.

Brak ciągu kominowego oznacza szereg utrudnień związanych z prawidłowym rozpalaniem i spalaniem paliwa w piecu. Rozpalanie jest szczególnie trudne, gdyż obok przyczyn leżących po stronie niewłaściwie skonstruowanego komina itp. dochodzi również kwestia nierozgrzanego (a więc tworzącego tzw. poduszkę zimnego powietrza) komina. Często skutkuje to przedostawaniem się dymu do pomieszczeń podczas rozpalania, czy bardzo mocnym brudzeniem się szyby w kominku. Po rozpaleniu problem nie znika, gdy ciąg nadal jest zbyt mały, ogień pali się słabo lub przygasa, a szyba bardzo szybko pokrywa się nalotem.
Drugi skutek to niewłaściwe (tzw. niecałkowite i niezupełne) spalanie paliwa. Spalanie całkowite to takie, które nie pozostawia niespalonych części paliwa, a zupełne to takie, którego produktem jest, oprócz pary wodnej, tylko dwutlenek węgla (a nie tlenek węgla). Jeżeli spalimy paliwo całkowicie i zupełnie, wtedy z określonej jego ilości uzyskamy najwięcej energii. Jeśli spalanie nie będzie idealne, nie wykorzystamy w pełni mocy pieca, którym dysponujemy oraz możemy doprowadzić do bardzo niebezpiecznego procesu produkcji tlenku węgla.



Autor: Łukasz Darłak

Źrodło:
"Magazyn Instalatora"
http://www.instalator.pl
01/2013